Oorzaken van overgewicht

Body Mass Index

Het BMI meetinstrument dat na het vaststellen van je lengte en gewicht kan bepalen of je een gezond lichaamsgewicht hebt. Het kan dus ook vaststellen of je overgewicht of ondergewicht hebt. Men haalt het BMI en het percentage lichaamsvet vaak door elkaar met. Dit wordt echter met een ander meetinstrument gedaan namelijk de huidplooimeter. Een combinatie van de twee meetinstrumenten bepaald of iemand obesitas heeft. Iemand met een BMI tussen de 25 en 29 en een vetpercentage van 20% wordt beschouwd als iemand met obesitas.

Er zijn een aantal oorzaken van obesitas:
1. De grootste oorzaak is overeten. De afgelopen decennia zijn we steeds meer calorieën gaan eten tot op het punt dat we meer eten dan we dagelijks nodig hebben. De overbodige calorieën bestaan veelal ook uit ongezonde snacks. Het hoeft echter lang niet altijd een toename in vette voedingsmiddelen te zijn. Onderzoek heeft aangetoond dat de meeste mensen aankomen door het overeten van suikers.

2. Een verandering in levensstijl door de komst van televisie, computers, games en wasmachines. Het klinkt misschien overdreven, maar door de komst van deze producten is de hedendaagse mens een stuk inactiever dan zijn of haar ouders of voorouders. Zij namen een lange wandeling naar de supermarkt, wasten kleding met de hand en hadden met het verzorgen van het huishouden geen tijd om uren voor de tv te vertoeven.

3. Niet genoeg slaap is een reden die je misschien niet meteen koppelt aan obesitas, toch is het waar. Een onderzoek aan de universiteit van Warwick heeft aangetoond dat een slaaptekort de kans op obesitas bij zowel volwassenen als kinderen vergroot. Zij toonden aan dat een tekort aan slaap het hormoon stimuleert dat eetlust opwekt.

4. Veel suikers eten zorgt voor een hongergevoel. Dit zorgt ervoor dat je blijft snacken als je eenmaal begint. Suiker activeert een gebied in de hersenen die een hongergevoel aangeeft.

Oorzaken van overeten

Als overeten de oorzaak is van je toename in gewicht is het belangrijk om te leren wat de oorzaken zijn van het overeten voordat je dit probleem kan aanpakken. Overeten houdt in dat je de dagelijks benodigde hoeveelheid calorieën door teveel eten overschrijd. Deze overbodige calorieën worden door het lichaam omgezet in vetten waardoor je gewicht toeneemt. Wij benoemen de 3 meest voorkomende oorzaken van overeten.

Stress

Stress is de meest voorkomende reden van overeten. Als iemand gestressed is, wordt gegrepen naar de dichtsbijzijnde ‘comfort foods’ om ze van de negatieve gevoelens af te helpen. Deze ‘comfort foods’ hebben vaak een hoog vet- of suikergehalte. Denk hierbij aan koekjes, chips, ijs en snoepgoed. Als iemand gestrest is, maakt het lichaam een grotere hoeveelheid aan van het hormoon cortisol. Dit hormoon zorgt er ook voor dat er een verlangen naar eten ontstaat.

De beste manier om te voorkomen dat je  ongezond gaat eten door stress, is om de vette snacks en snacks hoog in suiker buiten bereik te houden. Vervang deze snacks door gezonde snacks zoals fruit smoothies of noten (ongezouten). Deze snacks hebben weinig calorieën, maar zorgen er wel voor dat je verlangen naar voedsel als gevolg van stress wordt gestild. Ook kan het van belang zijn de bron van de emotionele problemen die de stress veroorzaken te achterhalen.

Grote porties

Als je vreselijke honger hebt en je favoriete eten wordt opgediend, ben je snel geneigd om een enorm bord op te scheppen. Het eten van deze grote porties is een tweede voorkomende oorzaak van overeten. Het is natuurlijk logisch dat dit leidt tot overeten, maar veel mensen doen dit onbewust en hebben daarom niet door dat ze op die manier in gewicht toenemen.

Om dit probleem te voorkomen, moet je simpelweg minder opscheppen. Probeer te stoppen met eten, zodra je verzadigd bent. Als je je opgeblazen voelt na een maaltijd ben je dus eigenlijk al te ver gegaan. Het snel vol voelen kan ook helpen door langzaam te kauwen. Zoek ook eens uit hoeveel calorieën je per dag nodig hebt in verhouding tot je gewicht en lengte.

Maaltijden overslaan

Het overslaan van je maaltijden lijkt misschien een goede manier om af te vallen, maar onderzoek heeft aangetoond dat dit juist leidt tot een toename in gewicht. Het overslaan van het ontbijt bijvoorbeeld, leidt bij veel mensen tot ongezond en veel snacken later op de dag. Het nemen van een gezonde 3 maaltijden per dag zorgt ervoor dat je gedurende de dag verzadigd blijft en niet zo snel grijpt naar de dichtstbijzijnde, vaak ongezonde, snack.

Mentaal diëten

Het mentale aspect van diëten is bijna net zo belangrijk als het diëten zelf. Het behalen en ook behouden van je doeleinden worden op die manier behaald. Er zijn drie mentale aspecten die van groot belang zijn voor het behalen van deze doelen.

Discipline

Het is hierbij belangrijk dat je doelen stelt die niet onrealistisch zijn. Veel mensen ondervinden dat ze na een dieet die niet voldeed aan al hun doelen binnen een bepaalde tijd gefrustreerd raken en al snel weer terugvallen in hun oude eetgewoonten. Begin daarom met makkelijke doeleinden (het stoppen van zoveel mayonaise eten bij de maaltijd). Nadat dit makkelijke doel is bereikt, stel je weer een nieuw doel voor jezelf die misschien wat lastiger is te bereiken, maar ook zeker niet onhaalbaar. En het belangrijkste: vind ook de discipline om, als het doel eenmaal is bereikt, dit eetpatroon aan te houden.

Zelfbeheersing

Zelfbeheersing komt voor uit de wil om je doel te bereiken. Dit niet alleen om wat je eet, maar ook de hoeveelheden die je hiervan neemt. Vind de wilskracht om niet teveel op te scheppen of om in plaats van een zak chips weg te werken een appel te eten tussendoor. Ook kan het helpen om achter de bron van het teveel eten te komen. Dit kan te maken hebben met een depressie of misschien zorgt het overslaan van het ontbijt in de ochtend wel tot het eten van meer vette snacks in de middag.

Consistentie

Verander het woord dieet in het woord leefstijl en het wordt makkelijker om je niet alleen voor een keer aan deze regels te houden, maar er je leefstijl van te maken. En onthoud goed dat die 10 kilo’s er niet in een maand aan zijn gekomen, maar in een paar jaar. Dit betekent dat ze er per se na een maand ook weer af kunnen gaan. Houd vol!

Flexitariër: de gouden middenweg

Je neigt ernaar om vegetariër te worden, maar bent nog niet klaar om het vlees helemaal op te geven. Je wilt een gezondere leefstijl aanhouden door minder vlees te eten en meer groenten, fruit en volgranen. Helemaal stoppen met vleeseten zit er echter niet in. Als dit het geval is, valt u onder een nieuwe categorie eters namelijk de flexitariër.
Een flexitariër houdt zich aan een vegetarisch dieet, maar op een realistischere manier, zonder alle strenge regels. Realistischer, omdat onderzoek heeft aangetoond dat veel vegetariërs het eten van vervangende vleesproducten als tofu en soja vrijwel nooit 100% kunnen volhouden. Voor deze mensen is er de gouden middenweg van de flexitariër. Er wordt al steeds meer, hoewel nog onbewust, gedaan aan deze nieuwe dieetvorm. Steeds meer mensen eten 1 keer per week geen vlees.
Dit dieet zou veel voordelen bieden zoals het verminderen van een hoge bloeddruk, het gewicht en van een teveel aan cholesterol in het lichaam. Dit kan de kans op hart- en vaatziekten weer verkleinen. Daar komt nog bij dat er geen sprake is van het opgeven van iets. U eet minder vlees, maar geeft het eten van vlees als geheel niet op. De behoefte eraan hoeft dus niet alleen door soja en tofu te worden gestild, maar door die ene keer vlees in de week. Vervang uw vleesmaaltijd van deze week dus bijvoorbeeld door andere proteïnenrijke producten. Dit hoeven niet per se dure vegetarische producten te zijn. Denk bijvoorbeeld aan bonen, paddestoelen of eieren ter vervanging van het vlees.

Soorten diëten op een rijtje

Net als veranderingen in de mode zijn er ook veranderingen in het soort dieet dat door mensen wordt aangeraden. Hierdoor is er een enorm scala aan diëten ontstaan waarbij het lastig is te onderscheiden welk dieet goed voor u is en welk dieet niet. Van alle verschillende vormen van diëten zijn de soorten grofweg in te delen in diëten die minderen in calorieën, koolhydraten, vet of glycine. Ook zijn er diëten beschikbaar waar voedsel in zijn geheel minder wordt gegeten.

Als u op zoek bent naar een bepaald dieet is het belangrijk voor ogen te hebben wat uw doel is. Op basis van de volgende beschrijvingen per dieet zou u voor uzelf kunnen bepalen wat het geschikte dieet voor u is. Als u een bepaalde gezondheidstoestand heeft, is het verstandig voor het starten van een dieet even met uw arts te overleggen.

Dieet op basis van een mindering in calorieën

Een dieet waarbij wordt geminderd op de calorieën heeft als doel het lichaam een andere bron van energie te laten verbranden. Bij het produceren van energie door het lichaam worden calorieën verbrandt. Door minder calorieën te eten dan het lichaam nodig heeft, zal het lichaam geen calorieën meer verbranden, maar vet. Op deze manier hoopt iemand die gebruik maakt van dit dieet van zijn of haar vet af te komen en af te vallen.

Een dieet gebaseerd op het minderen van calorieën is te herkennen aan het soort eten dat erin voorkomt. Deze veelvoorkomende voedingsmiddelen zijn onder andere ver fruit, volgranen en brood. Ook zuivelproducten met weinig vet, vis en bonen komen voor op het menu van dit dieet. Het voedsel wordt bereid met gebruik van zo min mogelijk calorieën. Vaak is het voedsel in dit soort diëten gestoomd, gekookt of gegrild met zo min mogelijk tot geen gebruik van boter.

Belangrijk bij dit dieet is dat u niet te weinig calorieën tot u neemt. Dit kan namelijk zorgen voor efficienter gebruik van energie door het lichaam. Dit heeft tot gevolg dat het lichaam minder calorieën hoeft te verbranden om energie op te bouwen. Hierdoor wordt minder vet verbrand waardoor minder eten juist niet zal leiden tot een vermindering van het gewicht. Het calorieëndieet kan het beste niet te lang worden aangehouden, omdat dit kan leiden tot een tekort aan bepaalde voedingstoffen in het lichaam.

 Dieet op basis van een mindering in vet 

Een dieet waarbij minder vet wordt gegeten is veelal gebruikt voor afvallen of het verminderen van cholestrol in het lichaam. Veelal gaat een mindering van vet gepaard met een mindering in calorieën. Dit komt, omdat vette voedingsmiddelen het meeste energie opleveren in het lichaam. Meer dan bijvoorbeeld eiwitten en koolhydraten. Producten met veel vet bevatten dus ook veel calorieën.

Voedingsmiddelen die veelal in een dit dieet voorkomen zijn bruin brood, cornflakes, fruit en groenten als bonen en erwten. Dit zijn dus vaak plantaardige producten die veel ijzer en koolhydraten bevatten. Eiwitten worden verkregen uit dierlijke producten met een laag vetpercentage zoals zuivel en melk met weinig tot geen vet en ook vleessoorten met een laag vetpercentage.

Onderzoek heeft aangetoond dat dit dieet geschikt is om gewicht te verliezen. Het verlies in gewicht is echter niet het directe resultaat van een vermindering van vet, maar de vermindering van calorieën die ermee gepaard gaat. Een voordeel van dit dieet boven het calorieëndieet is echter dat het verlies van gewicht gepaard gaat met een vermindering van cholesterol.

Belangrijk bij dit dieet is dat er niet helemaal wordt gestopt met het tot u nemen van vet. Bepaalde voedingsstoffen zoals vitaminen die in vet oplosbaar zijn, hebben dit nodig om hun werk in het lichaam te doen. Ook zorgt vet voor het leveren van andere voedingsstoffen die in het lichaam van belang zijn zoals linolzuur dat wordt gebruikt voor de productie van bepaalde hormonen die verantwoordelijk zijn voor de juiste werking van het hart, de longen, zenuwen, geslachtsorganen, nieren en de bloedvaten.

Dieet op basis van een mindering in koolhydraten

In een dieet waarin op koolhydraten wordt geminderd, zal men veel gebruik maken van proteïnen en vetten. Er wordt dus veel gebruik gemaakt van dierlijke producten. Producten die moeten worden beperkt in dit dieet zijn brood, granen, aardappelen en veel soorten fruit. Bij dit dieet is het de bedoeling dat calorieën in het geheel in mindering moeten worden gebracht. Dit is met dit dieet mogelijk, omdat proteïnen zorgen voor een vermindering van het hongergevoel wat er voor zorgt dat u minder gaat eten.

De mindering in calorieën die de brandstof vormen voor het brein, de zenuwen en de longen zal het lichaam compenseren met de aanmaak van ketonen die worden gemaakt uit lichaamsvet. Dit zorgt ervoor dat in het begin van het dieet een groot verlies aan gewicht plaatsvindt. Hierdoor lijkt dit dieet heel aantrekkelijk, maar men moet niet vergeten dat maar een klein deel hiervan lichaamsvet is. Proteïnen, afkomstig uit de spieren, worden veel meer afgebroken. Als men stopt met het dieet en weer terugvalt in de normale of aangepaste eetgewoontes, zal het gewicht door inname van proteïnen weer toenemen.

Dit dieet is lang niet geschikt voor iedereen en moet in overleg en onder begeleiding van een arts worden gevolgd. Het dieet wordt sterk afgeraden aan mensen die zwanger of zogend zijn of diabetes hebben. Zwangeren en zogenden kunnen namelijk niet alle benodigde voedingsstoffen voor hun groeiende baby’s verschaffen. Mensen met diabetes kunnen door dit dieet een lage suikerspiegel verkrijgen wat kan leiden tot duizeligheid, vermoeidheid en zwakheid.

Vasten

Dit dieet moet ten alle tijden slechts tijdelijk worden gedaan. Het houdt een tijdelijke onthouding van voeding en een strenge beperking van calorieën in. Het compleet onthouden van voedsel is slechts voor een korte tijd mogelijk waardoor veel dieëten waarbij wordt gevast inhoudt dat er alleen heel veel geminderd wordt op calorieën.

Hoewel een enorm gewichtsverlies zou moeten plaatsvinden bij dit dieet door de onthouding van veel calorieën, gaat dit proces maar heel langzaam. Dit komt, omdat de stofwisseling bij dit dieet heel erg traag verloopt. Een tweede factor die dit dieet onaantrekkelijk maakt, is dat er veel meer proteïnen zullen worden afgebroken voor energie dan lichaamsvet. Een derde factor waar rekening mee gehouden moet worden bij dit dieet, is dat er een kans bestaat op het ontstaan van een lage bloedsuikerspiegel.

Het gewichtsverlies van het vasten is tijdelijk. Het verlies aan eiwitten en water tijdens dit dieet, wordt na het oppakken van oude eetgewoonten weer hersteld. Er zijn vele diëten beschikbaar, maar slechts een aantal zijn echt veilig om te blijven volgen. Kijk dus goed welk dieet bij u past en overleg eventueel met uw arts of dit dieet veilig is.

Tips voor het behouden van je ideale gewicht

Je hebt je ideale gewicht bereikt. Dat is natuurlijk fantastisch, maar het zwaarste komt nog: je ideale gewicht behouden! Vaak zijn de technieken die je gebruikt om gewicht te verliezen niet dezelfde technieken die je gebruikt om dat bereikte gewicht te behouden. Uit een onderzoek afkomstig staat hieronder een aantal tips beschreven hoe je je ideale gewicht behoudt.

Voeding
Eet voedingsmiddelen die rijk zijn aan proteïnen maar weinig vet bevatten. Mager vlees of magere zuivelproducten zijn rijke bronnen aan proteïnen en bevatten weinig vet. Ook noten, vis, gevogelte en eieren zijn rijk aan proteïnen.

Trainingsprogramma
Volg een vast trainingsprogramma. Het continu wisselen van trainingsprogramma helpt bij het afvallen, maar niet bij het behouden van het gewicht.

Motivatie
Behoud je motivatie. Herinner jezelf eraan waarom je het doet en beloon jezelf voor het diëten en sporten. Belangrijk in zowel gewichtsverlies als behoud van het juiste gewicht is natuurlijk gezond eten en meer sporten, maar belangrijk is ook dat bij het behoud van het gewicht wordt beseft dat het geen snelle sprint naar de eindstreep is zoals bij gewichtsverlies, maar dat het een verandering is op lange termijn. Je leefstijl wordt dus aangepast.